Bilişim Teknolojileri Alanı
A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
Bilgisayar kullanımıyirminci yüzyılın özellikle son on yılında büyük bir hızla artmıştır. Bu artış, hem tüm dünyaya yayılarak hem de kullanım alanı çeşitlenerek olmuştur. Bilişim Teknolojileri; bilgisayar sektöründeki gelişmelerin sonucunda ortaya çıkmışve verileri saklamak, iletmek ve işlemek için kullanılan bilgisayar donanım ve yazılım teknolojilerini içeren bir alandır.
Ancak bugün için Bilişim Teknolojileri (BT), yalnızca bilgisayar sistemlerinin kurulmasıve yazılımların yapılandırılmasıile sınırlıbir alan değildir. BT, güncel bir bakışla; bilgisayar donanımı, yazılımı, bilgisayar ağları, iletişim teknolojileri, bu alanda yetişmişinsan gücü, prosedürler, internet, intranet ve iletişim araçlarıgibi çok sayıda bileşene sahiptir.
Bilişim sektörü dünyada son 50 yıldır var olan ancak günümüzde olağanüstü öneme sahip olan bir sektördür. Katma değeri oldukça yüksek olan bilişim sektörü, gelişmişülkelerde gözde sektörlerin başında gelmektedir. Ülkemizde işletmeler kurumsallaşma yolunda hızla ilerledikçe Bilişim Teknolojileri alanına olan ihtiyaç daha da artmaya başlamıştır. Bu sebepten, Bilişim Teknolojileri alanında yeterlik sahibi insanlara çok ihtiyaç duyulmaktadır. Halen başka dallardan, mesleklerden insanlar bu alandaki ihtiyaca yönelmeye devam etmektedirler. Ancak doğru olan bu alanın içinde, temelden bu yeterliklere sahip insanlar yetiştirmektir. Gelecekte de Bilişim Teknolojileri, çalışma hayatının en önemli unsuru olmaya devam edecektir. Bu alanda yeterlik sahibi insanlar yetiştirmek ülkemizde bu sektörün gelişimi ve ilerlemesi için çok önemlidir.
B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER
Bilişim Teknolojileri Alanıaltındaşu dallar bulunmaktadır:
- Ağ İşletmenliği
- Web Programcılığı
- Veri TabanıProgramcılığı
- Bilgisayar Teknik Servisi
AĞ İŞLETMENİ
Tanımı
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım kurulumu, ağsistemlerinin kurulumu, yönetimi ve ağortamıüzerinde yaşanabilecek sorunlar, çözüm yollarıve genişağsistemleri yönetimine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
- İş organizasyonu yapmak.
- Analiz yapmak.
- Algoritma yapmak.
- Ağkurulacak ortamı(ağın altyapısını) oluşturmak.
- Oluşturulan ortama fiziksel olarak bilgisayar ağıkurmak.
- Genişağsistemleri için yönlendirme yapmak.
- Bilgisayar ağınıyönetecek sunucu işletim sistemini kurmak.
- Sunucuyu ağdaki bilgisayarların yöneticisi olarak tespit etmek.
- Ağortamında oluşabilecek fiziksel ve yazılımsal sorunları gidermek.
- Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
WEB PROGRAMCISI
Tanımı
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım olarak kurulumu bilgilerinin yanında, web sayfası tasarımına ve programlama dilleri yardımıyla etkileşimli web uygulamalarıhazırlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
- İş organizasyonu yapmak.
- Analiz yapmak.
- İhtiyaçlarıdeğerlendirmek.
- Algoritma yapmak.
- Web sitesinin görsel tasarımınıyapmak.
- Tasarlanan sitenin yerel yayınınıyaparak test etmek.
- Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
VERİTABANI PROGRAMCISI
Tanım
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım kurulumu, veri tabanıve programlama dilinin kurulumu, veri tabanının oluşturulmasıve yönetimi, yazılım geliştirme, hata giderme, bakım ve yedek almaya sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
- İş organizasyonu yapmak.
- Analiz yapmak.
- İhtiyaçlarıdeğerlendirmek.
- Algoritma yapmak.
- Veri Tabanına ait tablolarıtasarlamak.
- Veri Tabanına ait tablolarıprogram üzerinde oluşturmak.
- Veri Tabanına ait arayüz ortamınıgeliştirmek.
- Tamamlanan projenin testini gerçekleştirmek.
- Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
BİLGİSAYAR TEKNİK SERVİSCİSİ
Tanım
Bilgisayar sistemlerinin donanım ve yazılım kurulumu, bakım ve arıza giderme işlemleri ve bilgisayar ile kontrol edilebilen sistemler kurmaya sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
- İş organizasyonu yapmak.
- Analiz yapmak.
- İhtiyaçlarıdeğerlendirmek.
- Hatalarıtespit etmek.
- Algoritma yapmak.
- Arıza gidermek.
- Devre tasarımıyapmak.
- Devreyi gerçekleştirmek.
- İhtiyaç olursa bilgisayar ile kontrol edilebilen projeler geliştirmek.
- Tamamlanan projenin testini gerçekleştirmek.
- Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek.
C. MESLEK ELEMANINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Ağişletmenliğimeslek elemanlarının;
- Sistemli düşünme gücüne sahip,
- Matematikle ilgili konularda başarılı,
- Kendini yenileyebilen,
- Araştırmacı,
- Sabırlıve dikkatli, sorumluluk sahibi,
- Şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilen,
- Ayrıntılara önem veren,
- Bireysel karar verme yeteneği güçlü olan,
- Mantığıgüçlü, dikkatli ve de sabırlı,
- Yabancıdile ilgi duyan kimseler olmalarıgerekir
Web programcısıolmak isteyenlerin;
- Tasarım ve görsel yeterliliğine sahip,
- Yabancıdil bilen,
- Ekip içinde çalışabilen,
- Sistemli düşünebilen,
- Matematikle ilgili konularda başarılı,
- Kendini yenileyebilen,
- Araştırmacı,
- Sabırlıve dikkatli,
- Bir konunun çözümlenmesi için yapılmasıgereken işlemleri bilgisayar diline
aktarabilen kimseler olmalarıgerekir.
Veri tabanıprogramcısıolmak isteyenlerin;
- Tasarım ve görsel yeterliliğine sahip,
- Yabancıdil bilen,
- Ekip içinde çalışabilen,
- Sistemli düşünebilen,
- Matematikle ilgili konularda başarılı,
- Kendini yenileyebilen,
- Araştırmacı,
- İyi derecede tanımlama yeteneğine sahip,
- Sabırlıve dikkatli,
- Verilerin saklanmasıiçin yapılmasıgereken işlemleri bilgisayar diline
aktarabilen kimseler olmalarıgerekir.
Bilgisayar teknik servisiolmak isteyenlerin;
- El ve güç aletlerini güvenli kullanma yeteneğine sahip,
- Yabancıdil bilen,
- Ekip içinde çalışabilen,
- Sistemli düşünebilen,
- Matematikle ilgili konularda başarılı,
- Kendini yenileyebilen,
- Araştırmacı,
- Hassas çalışma tekniklerini kullanabilen,
- Sabırlıve dikkatli,
- Bilgisayar ile anlaşabilme ve kontrol edilebilme özelliklerine sahip devreleri araştırabilme ve geliştirebilme yeteneğine sahip kimseler olmalarıgerekir.
D. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağişletmenleri, endüstride ve işletmelerde bilgisayar kullanılacak iş ortamlarında çalışırlar. Ayrıca geniş ağbağlantılarıoluşturabilmek için dış ortamda, oluşturulan ağların yönetimi için sunucuların bulunduğu büro ortamlarında çalışırlar. Birinci derecede cihaz, alet ve yazılımlarla ilgilidirler. Ancak, zaman zaman meslektaşlarıve müşterilerle iletişim kurmaları gerekir.
Meslekteki hastalık riskleri, ağ işletmenleri el aletleri ile fazla çalıştıklarıiçin çeşitli iş kazalarıriski ile karşıkarşıya kalırlar. Bilgisayarda çalışanlarınşikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlırahatsızlıklar meydana getirir. Bu tür rahatsızlıklar eklem ve kas hastalıklarına sebep olur.
Web programcısı, büro ortamında çalışır ve genellikle tasarım ve görsel unsurlarla uğraşır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İşoturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir.
Meslekteki hastalık riskleri; bilgisayar çalışanlarının görmeye yönelik sorunlarının başında göz sulanması, gözlerde tahrişve batma, göz yorgunluğu, mavi ve çift görme gelmektedir.
Bilgisayarda çalışanların başlıcaşikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlırahatsızlıklar meydana getirir. Bu tür rahatsızlıklar eklem ve kas hastalıklarıoluşturur.
Veri Tabanıprogramcısı, büro ortamında çalışır ve genellikle programlama ve görsel unsurlarla uğraşır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İşoturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Meslekteki hastalık riskleri; bilgisayar çalışanlarının görmeye yönelik sorunlarının başında göz sulanması, gözlerde tahrişve batma, göz yorgunluğu, mavi ve çift görme gelmektedir. Bilgisayarda çalışanların başlıcaşikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sırt bölgelerinde yorgunluğa bağlırahatsızlıklar meydana getirir. Bu tür rahatsızlıklar eklem ve kas hastalıklarıoluşturur.
Bilgisayar teknik servis elemanı, teknik servis (bilgisayar toplanan) ortamında, Elektronik devre yapımınıgerçekleştirebileceği atölye ortamında çalışır. El aletlerini çok kullanır. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim hâlindedir. İşçoğunlukla ayakta yürütülür, ortam biraz da olsa hareketlidir. Meslekteki hastalık riskleri, bilgisayar teknik servis elemanlarıayakta çok fazla vakit geçirirler. Bu nedenle vücut yorgunluklarıfazla olur. Elektronik devreleri gerçekleştirirken baskı devre yapımında ortaya çıkan gaza karşı dikkatli olmak gerekir. Lehimleme yaparken yanma riskine karşıdikkatli olmalarıgerekir.
E. İŞ BULMA İMKÂNLARI
Ağişletmenleri, bilgisayar satışve teknik destek firmaları, bankalar, sigorta şirketleri, ticarî kuruluşlar, internet servis sağlayıcıları, internet yayıncılıkşirketleri, radyo televizyon şirketleri, araştırmaşirketleri, borsalar, ulaştırma, lojistik firmalarıve hizmet sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında genişişimkânına sahiptirler. Ayrıca kendi adlarına işyeri açabilirler.
Web programcıları, kamu kuruluşları, bankalar ile özel sektöre ait işyerleri, internet üzerinden ticaret (e- ticaret) yapan firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel işyerleri de açabilirler.
Veri Tabanıprogramcıları,kamu kuruluşları, bankalar ile özel sektöre ait firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel işyerleri de açabilirler.
Teknik servis elemanları, bilgisayar toplama ve satışişlemi yapan firmalarda, bünyesinde bilgisayar bulunduran işyerleri, şirketlerde, özel sektöre ait firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendilerine ait özel işyerleri de açabilirler.
F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Ağ İşletmenliği;
Meslek eğitimi meslek liselerinin Bilişim Teknolojileri alanı, Ağ İşletmenliği dalı programında verilecektir. Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e- Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler. Ayrıca meslek liselerinden başarılıolarak mezun olan adaylar SAY–1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik- Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol Öğretmenliği bölümlerine ve EA–1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajıgirebilme şansına sahiptirler. Bunun yanında ön lisans programlarınıbaşarıile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılıolduklarıtakdirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçişyapabilirler.
Web Programcısı;
Meslek eğitimi meslek liselerinin Bilgisayar KullanımıalanıWeb Programcılığısertifika programında verilecektir. Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim),Bilişim Yönetim, e- Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler. Ayrıca meslek liselerinden başarılıolarak mezun olan adaylar SAY- 1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik- Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol
Öğretmenliği bölümlerine ve EA- 1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajıgirebilme şansına sahiptirler. Bunun yanında ön lisans programlarınıbaşarıile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılıolduklarıtakdirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçişyapabilirler.
Veri Tabanıprogramcısı;
Meslek eğitimi meslek liselerinin Bilgisayar KullanımıalanıVeri TabanıProgramcılığısertifika programında verilecektir. Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e- Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler. Ayrıca meslek liselerinden başarılıolarak mezun olan adaylar SAY–1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik- Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol
Öğretmenliği bölümlerine ve EA–1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajıgirebilme şansına sahiptirler. Bunun yanında ön lisans programlarınıbaşarıile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılıolduklarıtakdirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçişyapabilirler.
Teknik Servis Elemanları;
Meslek eğitimi meslek liselerinin Bilgisayar KullanımıalanıBilgisayar Teknik Servisi sertifika programında verilecektir. Bu alan mezunları; meslek yüksek okullarının Bilgi Yönetimi (Uzaktan Eğitim veya Açık Öğretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Eğitim), Bilişim Yönetim, e- Ticaret ve Masaüstü Yayıncılık ön lisans programlarına sınavsız geçiş yapabilirler. Ayrıca meslek liselerinden başarılıolarak mezun olan adaylar SAY- 1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Öğretmenliği, Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik- Bilgisayar Öğretmenliği, Kontrol
Öğretmenliği bölümlerine ve EA- 1 puan türünde Yönetim Bilişim Sistemleri 4 yıllık yüksek öğrenim programlarına ek puan avantajıgirebilme şansına sahiptirler. Bunun yanında ön lisans programlarınıbaşarıile bitirenler ÖSYM tarafından açılan dikey geçiş sınavında başarılıolduklarıtakdirde, yukarıda bahsedilen 4 yıllık bölümlere dikey geçişyapabilirler.
Mesleki Eğitim Merkezleri çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kurslarıaçmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır. Halk Eğitimi Merkezleri yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaşve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır. Mesleki Eğitim Merkezlerinde, Bilişim Teknolojileri alanında eğitim verilmektedir.
Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir.